Omgaan met Allerheiligen en de dood :een warme en begrijpelijke aanpak voor kinderen.

Tips voor een warme en begrijpelijke aanpak

Allerheiligen is voor veel families een belangrijke dag om overleden dierbaren te herdenken. Maar voor kinderen, en vooral voor kinderen met autisme, kan het een verwarrende en soms overweldigende tijd zijn. Wat betekent Allerheiligen? Waarom staan we stil bij mensen die er niet meer zijn? En hoe kunnen we kinderen helpen omgaan met rouw op een manier die hen geruststelt en ondersteunt?

Wat is Allerheiligen?

Allerheiligen is een herdenkingsdag waarop veel mensen hun overleden familieleden en vrienden herinneren. Maar hoe leg je zo’n abstracte en emotionele gebeurtenis uit aan een kind met autisme?

Een goede uitleg is duidelijk, rustig en beeldend. Veel kinderen (in het bijzonder kinderen met autisme)  hebben baat bij een visuele en concrete uitleg. Vertel bijvoorbeeld dat Allerheiligen een dag is waarop we stilstaan bij mensen die er niet meer zijn en dat we symbolen gebruiken om ze te herinneren, zoals kaarsen en bloemen. Voor kinderen die visuele ondersteuning nodig hebben, kan het helpen om foto’s te laten zien van het kerkhof, kaarsen of bloemen, zodat ze een beeld krijgen van wat er te verwachten valt.
De voorbije jaren wordt de as van overleden familieleden, maar ook dieren vaak dichtbij bewaard en is er een extra plaatsje voorzien thuis om te herdenken. Velen ervaren op die manier dat het leven en de dood met elkaar verbonden zijn en niet enkel ‘het kerkhof’ bezoeken is op 1 november. 

Hoe leg je Allerheiligen in beeldende taal uit?

Door begrijpelijke en visuele uitleg te gebruiken, kunnen we Allerheiligen voor  kinderen een beetje tastbaarder maken. Hier zijn een paar tips:

• Gebruik eenvoudige symbolen: Vertel dat het branden van een kaars bijvoorbeeld een teken is dat we aan iemand denken, zoals een nachtlampje ons helpt bij het slapen. Dit maakt het symbolisch en rustgevend.
• Eenvoudig en concreet taalgebruik: Zeg bijvoorbeeld: “De bloemen, kaarsen en tekeningen zijn geschenkjes voor de mensen die we missen.” Dit maakt het toegankelijk en begrijpelijk.
• Maak gebruik van visuele ondersteuning: Voor kinderen kan het heel behulpzaam zijn om te zien wat er gaat gebeuren.
  Wordt er een dienst gevolgd, naar een begraafplaats gegaan, dan kan je van tevoren een foto van de plek laten zien, zodat het minder verrassend is als ze er daadwerkelijk zijn.
  Toon hen bijvoorbeeld hoe mooi mensen het graf of de grafsteen of de strooiweide aankleden met bloemen, gedichten, woorden van troost. 
• De kleurenmonsters, bekend uit hun boeken, kunnen hier ook ingezet worden. Plaats het blauwe mannetje bij de troosthoek. Zo geef je aan hoe je  je hierbij voelt. Blauw staat voor verdriet.

https://boetiekautiek.be/products/het-kleurenmonster-de-poppetjes?variant=45744534323467

Praten over rouw met Kinderen

Rouw is een emotioneel onderwerp voor iedereen, en zeker voor kinderen. Kinderen kunnen het extra moeilijk vinden om rouw te begrijpen of te uiten.Schakel professionele hulp in als je dit zelf heel moeilijk vindt. Er zijn heel wat psychologen en therapeuten gespecialiseerd in rouwbegeleiding.

Hier zijn een paar manieren om hen van thuis uit bij te helpen:

1. Wees eerlijk en duidelijk
   Probeer om open en direct te zijn over wat de dood betekent. Vermijd te vage of complexe taal; zeg bijvoorbeeld: “Als iemand dood is, dan kunnen we die persoon niet meer zien of horen. Maar we kunnen nog wel aan die persoon denken en herinneringen hebben.”
2. Laat ruimte voor gevoelens
   Rouwen is voor iedereen anders en autistische kinderen kunnen hun verdriet soms op onverwachte manieren uiten. Het kan zijn dat ze boos worden, stil blijven of juist veel vragen stellen. Laat merken dat al deze reacties oké zijn en geef hen de ruimte om op hun eigen manier met hun gevoelens om te gaan.
3. Maak een persoonlijk ritueel
   Veel kinderen houden van structuur en rituelen. Het kan helpen om een speciaal, persoonlijk ritueel te maken waarin ze hun gevoelens kunnen uiten. Dit kan bijvoorbeeld een tekening maken zijn, een kaarsje aansteken, of iets speciaals doen dat hen aan de persoon herinnert.

Maak Allerheiligen minder overweldigend

Sommige kinderen kunnen zich overweldigd voelen door de rituelen en emoties van Allerheiligen. Hier zijn een aantal praktische tips om deze dag rustiger en voorspelbaarder te maken:

1. Plan en bespreek van tevoren
   Het helpt om een paar dagen van tevoren uit te leggen wat er op Allerheiligen gaat gebeuren. Zo weten ze wat ze kunnen verwachten. “We gaan …, waar het stil is en mensen kaarsen en bloemen bij de begraafplaats kunnen zetten." "Het is een dag om rustig aan iemand te denken.”
2. Laat hen zelf kiezen of ze mee willen
   Als een kind zich ongemakkelijk voelt, geef dan de keuze om eventueel niet mee te gaan of even aan de rand te blijven. Dit kan hen een gevoel van controle geven. Leg uit dat het belangrijkste is dat ze zich veilig en rustig voelen.
3. Herdenk thuis
   Voor sommige kinderen kan het helpen om thuis een plekje te maken waar ze kunnen stilstaan bij iemand die ze missen. Dit kan een hoekje zijn met een foto, een bloem of een kaarsje. Zo kunnen ze de ervaring in een vertrouwde en rustige omgeving beleven.

Luisteren naar vragen en gevoelens

Rouw roept vaak vragen op.
Kinderen kunnen vragen blijven stellen om te begrijpen wat er gebeurt. Dit is volkomen normaal; vragen stellen is vaak hun manier om grip te krijgen op iets dat ze lastig vinden. Geef eerlijke en eenvoudige antwoorden, en wees geduldig. Als ze veel vragen blijven stellen, betekent dit vaak dat ze bezig zijn om de situatie voor zichzelf duidelijk te maken.

Tot Slot: Allerheiligen als een moment van rust en herinnering

Allerheiligen kan een moeilijk moment zijn voor kinderen, ook al zijn ze nog niet van dichtbij geconfronteerd met de dood. Door geduldig te zijn, duidelijke uitleg te geven, en ruimte te bieden voor hun unieke beleving, helpen we hen om deze bijzondere dag als iets rustgevends en waardevols te ervaren.

Iedereen rouwt op een eigen manier, en dat is helemaal goed. Met steun, rust en begrip kunnen we kinderen veiligheid en warmte bieden op een manier die past bij wie ze zijn.

Ik vond deze site interessant:

www.weltrust.be